HISTORIA PUŁKU ŁĄCZNOŚCI
MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ

    Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego we wrześniu 1945 roku sformowano 1 Batalion Łączności MON, z miejscem stacjonowania w Warszawie na ulicy Podchorążych. Powstał on z rozformowanych oddziałów: 3 Samodzielnego Pułku łączności oraz z 3 i 22 Samodzielnego Batalionu Łączności. Dowództwo batalionu objął ppłk Gorzycki.
Zadaniem głównym batalionu było zapewnienie łączności kierownictwa MON. Poza tym w okresie swego kilkuletniego istnienia batalion wykonywał zadania dodatkowe jak rozbudowa sieci łączności wojskowej w Warszawie, elektryfikacja pobliskich miejscowości i budowa węzłów łączności, stacji telefonicznych i telegraficznych dla kierownictwa MON i Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Batalion rozwiązano 8 sierpnia 1949 roku.

    Na bazie rozwiązanego batalionu łączności 15 października 1949 roku powstaje Pułk Łączności MON przemianowany następnie na 5 Pułk Łączności podległe Szefowi Sztabu Generalnego. Pierwszym dowódcą pułku zostaje ppłk Józef Gabszewicz. On to w dniu 22 lutego 1950 roku odbiera pierwszy sztandar. Okres zimnej wojny i wydarzenia przełomu lat 40 i 50 to okres niespokojny. Odzwierciedlają to zmiany na stanowisku dowódcy pułku latach 1952-54 dowodzi płk Michał Afanasjew, w latach 1954-56 ppłk Henryk Bogdanowicz i w latach 1956-64 ppłk Henryk Ryś. Lata te to dla pułku okres intensywnego szkolenia, rozbudowy bazy szkoleniowej i koszar związany z przeniesieniem jednostki z ulicy Podchorążych na ulicę Żwirki i Wigury.12 października 1957 roku płk Ryś z rąk Ministra Komunikacji i Łączności Jana Rabanowskiego odbiera drugi sztandar pułku, który dumnie i nam powiewał aż do 1994 roku w Wałczu.
W roku 1964 dowództwo 5 Pułku Łączności obejmuje płk Mieczysław Kluka i on to otrzymuje tak niepopularny wśród kadry pułku (związany ze zmianą jego zadań operacyjnych) rozkaz - rozkaz przeniesienia go z Warszawy do Wałcza. Stąd na ramionach odznaki pamiątkowej późniejszej brygady pojawiają się herby obu tych miast.
Do zdewastowanych koszar w Wałczu udają się najpierw wyznaczone pododdziały: kompanie WSD i KSD, które remontują koszary i rozbudowują park samochodowy.
Okres ten tak wspomina po latach płk Kluka: Po 12 latach intensywnej pracy na nowobudowanym obiekcie przy ulicy Żwirki i Wigury w Warszawie nad zagospodarowaniem, urządzeniem bazy szkoleniowej i infrastruktury trudno było pogodzić się z myślą zostawienia dorobku wielu lat kadry i kolejnych roczników żołnierzy i iść w nieznane na zachód [...]Z całej kadry pułku tylko 12 oficerów zgodziło się na przeniesienie do Wałcza, przechodząc na wyższe stanowiska służbowe [...]Kompanie WSD i KSD zostają skierowane do Wałcza dla zabezpieczenia obiektu i jego wstępnego uporządkowania. Obiekt nie posiadał warsztatów technicznych łączności i samochodowych oraz garaży dla pojazdów, które miały przybyć z Warszawy, w tym większość pojazdów specjalnych ze sprzętem łączności [...] Walka z nową rzeczywistością, modernizacja obiektów, doskonalenie procesu szkolenia trwały około 3 lat. W tym okresie budowy bazy szkoleniowej i kwatermistrzowskiej oraz szkolenia specjalnego wyróżniali się zaangażowaniem oraz aktywnością służbową: ppłk Adamczak Eugeniusz, ppłk Kaczmarek Walerian, ppłk Wiśniewski Marian, mjr Kwiatek Bogdan, mjr Konstantynowicz Witold, mjr Miklaszewski Wojciech, mjr Tracz Jan, mjr Michalak Stanisław.
Z kolei płk Janusz Modrzyński ówczesny podporucznik wspomina: Baza szkoleniowa stawała się coraz bardziej bogata. Blok szkolenia wypełniał się urządzeniami, tworząc stacjonarny węzeł łączności i codzienne szkolenie wchodziło w normalny rytm. Jednak najlepsze efekty szkoleniowe osiąga się na ćwiczeniach z wojskami. W latach 60-tych i 70-tych ćwiczeń było dużo, wolne miesiące w roku to były lipiec, sierpień, październik i grudzień[...] Na ćwiczeniach kadra szybko nabierała doświadczenia i podnosiła swoje umiejętności. W efekcie szybko awansowała na coraz wyższe stanowiska służbowe młoda kadra; wspomnę tylko kilku kolegów: Bogdana Mikołajczaka, Majchrzaka, Witolda i Jana Kowalskich, Tadeusza Bukowca, Ireneusza Gmurka, Lechosława Siejaka i Bogdana Poradę.

    Uroczysty wjazd 5 Pułku Łączności do koszar w Wałczu odbył się 9 października 1965 roku. Od tego czasu tradycje naszej jednostki zostały ściśle związane z Ziemią Wałecką i życiem jej mieszkańców. Tak te wydarzenia wspomina późniejszy z-ca d-cy pułku ds. politycznych płk Ludwik Rokicki ... Pułk zgodnie z rozkazem ministra Obrony Narodowej pod koniec sierpnia 1965 roku, zmienił garnizon, został wyprowadzony na kierunek operacyjny.  Stan osobowy ze sprzętem i wszystkimi posiadanymi środkami, na stacji załadowczej Warszawa-Okęcie ładował się na podstawione wagony i tzw. eszelonami przebazował się do Wałcza. Prosto ze stacji kolejowej  na kołach, jechaliśmy na poligon 49 Warszawskiego Pułku Zmechanizowanego na zgrupowanie polowe.
... Batalion musiał po dotarciu na poligon wybudować sobie obozowisko, przygotować we własnym zakresie posiłek i zorganizować park samochodowy oraz jego ochronę. Kadra zawodowa została zakwaterowana w pierwszych dniach w namiotach oraz wozach sztabowych
... W dniu 9 października w niedzielę w przed dzień Święta Wojska Polskiego odbyło się uroczyste wejście pułku do garnizonu, połączone z uroczystym przejazdem  pododdziałów przez miasto do koszar. W rejonie poczty na ulicy Kilińszczaków z trybuny władze miasta i dowódca garnizonu ppłk Buczek w towarzystwie dowództwa pułku z ppłk Mieczysława Kluki na czele,  przyjęli defiladę pułku. Pułk ze sztandarem przejechał w kolumnach batalionowych i w ten sposób zajął koszary. Do Wałcza wjechałem w  gaziku, za mną jechał 1 batalion dowodzenia, w kolejnym gaziku jechał poczet sztandarowy. Na Starach 660 jechała kompania honorowa pułku, dalej w szyku rozwiniętym jechały kolejne kompanie  batalionu i pozostałe pododdziały pułku. Od  tego dnia garnizonem stał się Wałcz, rozpoczęło się szkolenie i dalsze dostosowanie koszar do potrzeb pułku liczącego wówczas prawie dwa tysiące żołnierzy i ponad 500 pojazdów.

Wykaz najważniejszych stanowisk w 5 Pułku Łączności
w październiku 1965 roku.

    W związku z brakami kadrowymi w tym okresie prawie całe roczniki Oficerskiej Szkoły Łączności później Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności z Zegrza trafiały do Wałcza. 9 maja 1967 roku 5 Pułk Łączności przemianowano na 1 Pułk Łączności.

    1 Pułk Łączności powstał 9 maja 1967 roku w wyniku przemianowania 5 Pułku Łączności. Jednocześnie przejął on tradycje 1 Samodzielnego Pułku Łączności 1 Armii Wojska Polskiego. 28 czerwca 1967 roku na terenie pułku odbyła się pierwsza przysięga młodego rocznika a w październiku tegorz roku na budynku sztabu odsłonięto tablicę nawiązującą do tradycji wojennych i upamiętniającą żołnierzy 1 PŁ poległych w czasie wojny. Odsłonięcia dokonał płk Kluka, ppłk Adamczak i mjr Rokicki. W tym samym dniu przecięto wstęgę do nowej sali tradycji, która została urządzona w bloku szkolnym jednostki. W okresie tym pułk zdobywał swe pierwsze zasługi w ramach ćwiczeń pod kryptonimami: "LATO-67", "ODRA-NYSA-69", "WIOSNA-71", CZERWIEC-71", "WISŁA-71" i "FALA-71".
W 1971 roku na nowego dowódcę pułku zostaje wyznaczony płk Stanisław MARKOWSKI.
Pułk miał strukturę batalionową a każdy z 2 batalionów stanowił w zasadzie samodzielny element zdolny rozwinąć Węzeł Łączności zabezpieczający łączność Stanowiska Dowodzenia Frontu. Na czas szkolenia środki łączności specjalnej zgrupowane były w batalionie TI. Występowały w nim jeszcze kompanie szyfrowa, remontowa, tzw. manewrowa i gospodarcza. Dodatkowo na terenie koszar pułku funkcjonowała Szkoła Podoficerska żołnierzy zasadniczej służby wojskowej i 2 samodzielne bataliony: batalion Wysuniętego Stanowiska Dowodzenia i Kwatermistrzowskiego Stanowiska Dowodzenia. Zasadniczy sprzęt pułku w tym okresie stanowiły radiostacje R-110M, R-102M i BMZ,R-118BMZ i pierwsze nowoczesne R-140 i R-137, przenośne R-105d; radiotelefony K-1 wraz z centralą radiową CRDK-4; sprzęt telefoniczny stanowiły centrale GOŹDZIK i P-198M oraz centrala automatyczna  oraz kable polowe ( TTWK 5x2, TTWK 10x2, PKD 2x2, PKA i PKL; sprzęt telegraficzny w postaci central CTg-60 (później CTGD-80) i aparatowni dalekopisowych ADM, a sprzęt specjalny aparatownie szyfrowe, aparatownie specjalne telefoniczne P-233 wraz z centralami P-243 i telegraficzne P-227 i później ATgUU. Dodatkowo w pułku eksploatowano aparatownie zdalnego sterowania AZS-1 i 2, aparatownie dowodzenia AŁCD, wozy dowodzenia R3-Z, radiolinie R-409, ekspedycje poczty polowej, ekspedycje telegraficzne, autobusy sztabowe, ruchomy węzeł łączności RWŁ-1, ruchome warsztaty polowe różnych typów, stacje zasilania SZ-1 i SZ-2 i wiele pomocniczego sprzętu łączności. Niektóre aparatownie były wytworem myśli i pomysłowości kadry pułku, między innymi majora Tadeusza Kowalczuka ( np. przełączalnie liniowe ) a rodziły się one z potrzeby podczas wielu ćwiczeń w polu.
 Nowe zadania operacyjne stojące przed polskimi siłami zbrojnymi stworzyły konieczność zmian organizacyjnych wojsk. W związku z tym zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 076 z dnia 13 października 1975 roku w okresie od stycznia do końca marca 1976 roku 1 Pułk Łączności został przeformowany na 2 Brygadę Łączności.

Powrót do początku

W okresie tym nowopowstała brygada przechodzi swój pierwszy chrzest bojowy w ramach ćwiczeń p.k. "BAGDET-76" oraz zrobionych w największym rozmachem w tym okresie ćwiczeń "TARCZA-76", na które część sił i środków wyruszyła pond miesiąc wcześniej. Były to ćwiczenia w których siły i środki batalionu dowodzonego przez kpt. Tadeusza Skwarę stanowiące frontowy węzeł łączności i obsługiwane przez niego stanowisko dowodzenia - na poligonie Toruń były prawie całkowicie schowane w ziemi i zamaskowane. Drugi batalion dowodzony przez kpt. Witolda Kowalskiego w tym ćwiczeniu po rozwinięciu węzła łączności w okolicach Gniezna po pozorowanym ataku jądrowym swą częścią sił i środków dokonuje karkołomnego nocnego marszu na poligon w Biedrusku i rozwija węzeł łączności Zapasowego Stanowiska Dowodzenia.
Następnego roku z kolei batalion dowodzony przez kpt. Kowalskiego realizuje główne zadania następnych ćwiczeń p.k. "WIOSNA-77" rozwijając węzeł łączności w Żaganiu a okablowując stanowisko dowodzenia umiejscowione w budynkach koszar. W maju odbyto następne ćwiczenie p.k. "BAGDET-77", w czerwcu ćwiczenie "FALA-77"w którym wyróżnia się batalion łączności specjalnej dowodzony przez mjr Ireneusza Gmurka. I z kolei we wrześniu odbyły się ćwiczenia p.k. "WRZESIEŃ-77",  w których znowu batalion kpt. Kowalskiego rozwijał węzeł łączności przy koszarach w miejscowości Czarne i jego działania zostały wysoko ocenione przez Głównego Inspektora Szkolenia gen. broni Eugeniusza Molczyka. W następnym roku głównym wydarzeniem jest realizowany przez przełożonych - przegląd sprzętu łączności. Wyróżniają się w nim inżynierowie: ppłk Stanisław Nowakowski, ppłk Waldemar Suchecki, kpt Jerzy Miszkowicz, mjr Jan Łopuszyński, mjr Jerzy Walczyński, kpt. Szczepan Piątek i por. Marek Kiersztyn.
   Następny rok znowu obfituje w ćwiczenia są to "MARZEC-78", "NESTOR-78", "LATO-78" i "WRZESIEŃ-78". W tym też roku w dniu 14 października płk Stanisław Markowski odchodzi na wyższe stanowisko służbowe do Szefostwa Wojsk Łączności MON a obowiązki dowódcy 2 Brygady Łączności obejmuje płk Włodzimierz Augustynowicz.

Powrót do początku

Wykaz najważniejszych stanowisk w 2 Brygadzie Łączności
w dniu jej rozwiązania - 31 grudnia 2001 roku.